Tinh hoa của thời đại
Mục lục
Trong quá trình phát triển, cây cà phê thường phải đối mặt với nhiều loại bệnh hại gồm khô quả, khô cành, gỉ sắt trên lá, héo rũ, vàng lá thối rễ, rệp sáp, nấm hồng. Những loại bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn năng suất cây.
Dưới đây là các loại bệnh trên cây cà phê phổ biến:
Bệnh khô quả, khô cành cây cà phê là một căn bệnh gây tổn thương nghiêm trọng cho cây. Thường được gọi là Coffee Berry Disease (CBD), bệnh này làm cho quả cà phê bị thâm đen từng đốm và rụng sớm, đồng thời có thể gây khô cành và lá.
Nguyên nhân gây ra loại bệnh này thường do nấm Colletotrichum spp., trong đó Colletotrichum kahawae là một trong những loài nấm phổ biến nhất.
Những vùng cây cà phê chịu ảnh hưởng nặng từ bệnh này thường là những nơi có khí hậu ẩm ướt, đặc biệt là trong mùa mưa hoặc sau những cơn mưa vào buổi tối. Bệnh thường lan rộng trong môi trường ẩm ướt, với nhiệt độ dưới 20 độ C.
Bệnh gỉ sắt trên lá cà phê, hay còn gọi là Coffee Leaf Rust (CLR), là một căn bệnh gây tổn thương cho lá của cây, được gây ra bởi loài nấm Hemileia vastatrix. CLR đặc biệt nguy hiểm vì nó làm giảm diện tích lá xanh cây cà phê, làm giảm khả năng cây hấp thụ ánh sáng và tổng hợp chất dinh dưỡng thông qua quá trình quang hợp. Khi lá bị tổn thương, cây cà phê trở nên yếu, suy giảm năng suất.
Triệu chứng bệnh gỉ sắt thường bắt đầu bằng các đốm nhỏ màu vàng nhạt, sau đó trở nên lớn hơn, chuyển sang màu cam, đỏ và cuối cùng là màu nâu với viền vàng. Dưới mặt lá, có thể thấy các vết rỉ sắt vàng cam, sau đó chuyển thành đen. Những lá bị nhiễm bệnh thường rụng, gây hiện tượng trụi lá, làm giảm sản lượng cà phê.
Bệnh gỉ sắt thường xuất hiện vào đầu mùa mưa, khi điều kiện ẩm ướt là lý tưởng cho sự phát triển của nấm. Đối với các khu vực trồng cà phê, bệnh này là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sản lượng, chất lượng cà phê.
Bệnh nấm hồng trên cây cà phê (Corticium salmonicolor) là một căn bệnh do nấm thuộc các chi Puccinia hoặc Hemileia, phổ biến nhất là Hemileia vastatrix gây ra. Bệnh thường làm tổn thương lá, làm giảm khả năng cây hấp thụ ánh sáng và quang hợp. Ban đầu khi phát bệnh, các đốm nhỏ màu trắng trên lá sẽ nổi lên, sau đó phát triển thành vết lớn hơn và chuyển sang hồng, đỏ hoặc nâu.
Bệnh nấm hồng thường xuất hiện vào mùa mưa hoặc mùa mưa đầu mùa khô, tầm khoảng tháng 6 – tháng 9, phát triển mạnh khi có độ ẩm cao, ánh sáng đầy đủ.
Có nhiều cách để đối phó với các loại bệnh thường gặp trên cây cà phê, tùy thuộc vào từng triệu chứng mà bà con có thể dùng các loại thuốc đặc trị phun ngăn ngừa bệnh lây lan hoặc kiểm soát độ ẩm, chăm sóc cây tốt hơn..
Việc sử dụng các loại thuốc đặc trị là một phương pháp hiệu quả để ngăn chặn sự lây lan của bệnh trên cây cà phê. Việc lựa chọn loại thuốc phù hợp và tuân thủ hướng dẫn sử dụng là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Ví dụ:
Để đối phó các bệnh khô cành, khô quả, gỉ sắt, nấm hồng trên cây cà phê, bà con có thể pha các loại thuốc đặc trị, phòng ngừa và tiến hành phun như sau:
Một vài loại bệnh khác chẳng như lở cổ rễ (Rhizoctonia Solani) có thể dùng Jinggangmeisu 5SL, 5WP, 10WP nồng độ 0,3% phun 2 - 3 lần cách nhau 15 ngày.
Các loại bệnh trên cây cà phê thường phát triển tốt trong điều kiện độ ẩm cao. Do đó, cần kiểm soát độ ẩm trong vườn cà phê bằng cách thực hiện điều chỉnh hệ thống tưới nước hoặc thông qua các biện pháp dren nước hiệu quả.
Một cây cà phê khỏe mạnh thường có khả năng chống chọi với các loại bệnh tốt hơn. Việc chăm sóc cây đúng cách bao gồm việc bón phân, cung cấp nước đủ, cắt tỉa và loại bỏ các cành hoặc lá bị nhiễm bệnh sẽ ngăn chặn sự lây lan hiệu quả.
Để tránh tình trạng bệnh làm ảnh hưởng đến sự phát triển, năng suất cây cà phê, người nông dân cần có các biện pháp phòng trừ triệt để, bao gồm:
1. Lựa chọn giống cây có khả năng chịu được các loại bệnh thông thường.
2. Thường xuyên quan sát, kiểm tra để phát hiện bệnh, chữa trị kịp thời.
3. Vệ sinh vườn cà phê bằng cách dọn cỏ, tỉa cành để tạo sự thông thoáng.
4. Tưới nước đầy đủ trong những ngày khô nhằm rửa trôi đi mầm bệnh.
5. Nếu cần thiết, sử dụng các loại thuốc trừ sâu và thuốc phòng trừ bệnh theo hướng dẫn của cán bộ chuyên gia hoặc nhà cung cấp thuốc. Tuy nhiên, việc sử dụng hóa chất cần được thực hiện cẩn thận và tuân thủ các quy định an toàn.
Bệnh trên cây cà phê không chỉ ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng, mà còn ảnh hưởng đến quá trình rang gia công cà phê, gây ra các vấn đề liên quan đến chất lượng, sản lượng, an ninh thực phẩm, sức khỏe người tiêu dùng. Để đảm bảo sản xuất cà phê an toàn, cần kiểm soát, phòng trừ bệnh trên cây cà phê.
